Kinderen en tieners die opgroeien in de huidige digitale wereld worden zowel geconfronteerd met kansen als potentiële risico's voor hun welzijn en veiligheid. Door hun online wereld te verkennen kunnen ze leren, in contact komen met anderen en nieuwe ideeën ontdekken. Er is echter bezorgdheid over hoe buitensporige schermtijd, blootstelling aan ongepaste inhoud en aangetaste privacy de gezondheid en veiligheid van kinderen kunnen beïnvloeden. Om kinderen te helpen online bedreigingen te herkennen en er effectief mee om te gaan, is het belangrijk om hen mediawijs en digitaal weerbaar te maken.

Mediawijsheid kan worden gedefinieerd als de kennis, vaardigheden en competenties die nodig zijn om media te gebruiken en te interpreteren, zoals het bewaren van een gezonde online-offline balans, het ontwikkelen van kritisch denken over media, respectvol online chatten en leren om persoonlijke informatie op het internet te tonen. Deze vaardigheden zijn cruciaal om kinderen te beschermen tegen online risico's zoals cyberpesten, privacyschendingen en buitensporige schermtijd, waardoor uiteindelijk hun algehele levenskwaliteit verbetert.

Waarom is mediawijsheid educatie zo belangrijk?
Mediawijsheid houdt positief verband met de psychologische gezondheid, autonomie en digitale weerbaarheid van kinderen - een dynamisch proces waarin gebruikers van digitale media, adaptieve, preventieve en reactieve strategieën gebruiken om risico's van digitale media te beperken en te profiteren van kansen die digitale media bieden. Uit een recent onderzoek van Netwerk Mediawijsheid blijkt echter dat slechts 50% van de Nederlandse kinderen tussen de 10 en 12 jaar mediawijs is op een niveau dat past bij hun leeftijd. Binnen deze nationale setting is het dus belangrijk om mediawijsheid te bevorderen door bijvoorbeeld educatieve interventies en digitale vaardigheden op te nemen in het schoolcurriculum. Aangezien het doel van het Movez Lab is om de volgende generatie in staat te stellen slimme, gezonde en gelukkige mediagebruikers te zijn, onderzoekt onze stagiaire Rossana Sarli - onder begeleiding van Esther Rozendaal en Chiara de Jong - nu door middel van een mediawijsheid spel hoe verschillende mediawijsheid vaardigheden zich tot elkaar verhouden en of de mate waarin men deze vaardigheden bezit verschilt tussen kinderen. Met de inzichten willen ze de huidige mediawijsheid interventies verbeteren en toekomstige mediawijsheid interventies informeren.

Gegamificeerde mediageletterdheidsinterventies voor slimme en gezonde mediagebruikers
Onderzoek toont aan dat mediawijsheid interventies met spelletjes de mediawijsheid en het welzijn van kinderen kunnen verbeteren. Dit soort games zijn ontworpen om de mediawijsheid op een interactieve manier te verbeteren, door boeiende activiteiten en mogelijkheden tot reflectie te bieden.

Aangezien er een gebrek is aan onderzoek naar hoe games mediawijsheid kunnen bevorderen, bestuderen we in het huidige project een specifieke gegamificeerde mediawijsheidsinterventie genaamd ChatLicense. ChatLicense is een start-up die een game-gebaseerde app heeft ontwikkeld die veilig en gezond online gedrag bij kinderen stimuleert. De ChatLicense app begeleidt zowel ouders als kinderen bij het navigeren door de complexe online wereld en het effectief omgaan met digitale bedreigingen door het stimuleren van mediawijsheid. Kinderen spelen door deel uit te maken van interactieve animaties die verschillende dilemma's voorstellen met betrekking tot digitale gewoonten (bijv. schermtijd, privacy, online chat etiquette, content creatie en gaming), en ze verdienen punten door vragen te beantwoorden met betrekking tot hun kennis, gedachten, gedrag en vaardigheden wat betreft de online wereld. Aan het einde van het spel verdienen kinderen een licentie die aangeeft dat ze voorbereid zijn om op een gezonde manier door de online wereld te navigeren.

Ons onderzoek is gebaseerd op de ChatLicense-app en heeft als doel om mediawijsheid vaardigheden te onderzoeken in gamified mediawijsheid interventies, door bijvoorbeeld te testen welke vaardigheden meer invloed hebben dan andere en of er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen of leeftijden in het bezit van dergelijke vaardigheden.

De resultaten van dit onderzoek kunnen richtlijnen opleveren om toekomstige mediawijsheid games te ontwikkelen en de bestaande games te verbeteren. Concluderend, op basis van de huidige literatuur lijkt het gebruik van gamified interventies bij het verbeteren van de mediawijsheid van kinderen veelbelovend. Blijf luisteren naar de spannende resultaten van dit onderzoeksproject!